1. giới thiệu
phương pháp hấp jue quang là phương pháp phân tích dựa vào hiệu ứng hấp thụ xảy ra khi phân tử vật chất tương tác ới bức xạ . vùng bức xạ được sử dụng trong phương pháp này là vùng tử ngoại hay khả kiến ứng với bước sóng khoảng từ 200-800nm. hiện tượng hấp thụ bức xạ điện từ tuân theo định luật bouger-lam bert-beer.
Đặc trưng năng lượng của miền phổ:
-ANH Sáng Có BướC SONG Từ 200-400NM, ượC GọI Là Sáng tử ngoại (UV), Trong đó vùng từ 200-300 ược gọi là vùng tử ngoại xa, còn vùng từ 300-400 nm gần miền khản khả kiến được gọi là miền tử ngoại gần.
– Ánh sáng có bước song trong khoảng 396-760 nm được gọi là ánh sáng vùng vis.
2. cơ sở của phương pháp hấp thu quang
khi chiếu một chùm sáng có bước sóng phù hợp đi qua một dung dịch chất màu, các phân tử hấp thụ sẽ hấp thụ một phần năng lư. xác định cường độ chùm ánh sáng truyền qua đó ta có thể xác định được nồng độ của dung dịch.
sự hấp thụ anga sáng của dung dịch tuân Theo ịnh Luật Bouger-Lambert-Beer: Khi chiếu một chùm bức xạ ơn sắc (cường ộ bức xạ ban ầu là i0) đi qua Co nồng ộ là c, thì cường ộ bức xạ i sau khi đi qua thung dịch bị giảm đi do qua trình hấp thụ, pHản xạ, tán xạ ộ ộp thụ sat với độ dày truyền quang và nồng độ chất tan trong dung dịch.
công thức: a = ɛ x l x c
trong đó: a là độ hấp thụ quang của dung dịch tại bước song λ
l la độ dày truyền quang
c là nồng độ mẫu (mol/l)
ɛ là hệ số hấp thụ phân tử hay hệ số tắt phân tử (l/mol•cm)
3. phân tích định lượng bằng phương pháp hấp thu quang
3.1 nguyên tắc và cơ sở định lượng của phương pháp
a. nguyên tắc chung của phương pháp phân tích trắc quang
– chuyển cấu tử thành hợp chất có khả năng hấp thụánh sáng
– Đo sự hấp thụ ánh sáng của hợp chất tạo thành và suy ra hàm lượng chất cần xác định x.
b. nguyên tắc chung của phương pháp phân tích định lượng
– Đo quang của dung dịch màu
– so sánh độ hấp thụ quang của dung dịch nghiên cứu với dung dịch chuẩn.
3.2 các phương pháp định lượng bằng phép đo phổ uv-vis
a. phương pháp đường chuẩn
– pha dãy chuẩn có nồng độ c tăng dần một cách đều đặn (các dung dịch chuẩn phải cùng điều kiện như dung dịc xáp
– tiến hành đo độ hấp thụ quang a của day chuẩn ở bước sóng λ đã chọn.
– dựng đồ thị đường chuẩn a = f(c). viết phương trình hồi quy tuyến tính của đường chuẩn y= ax+b
– tiến hành pha chế dung dịch mẫu thử. Đo độ hấp thụ quang a của mẫu.
– căn cứ vào phương trình hồi quy tuyến tính của dãy chuẩn và ax mà ta xác định nồng độ chất x trong mẫu thử.
– khi chọn vùng nồng độ để xây dựng đường chuẩn phải chú ý:
+ vùng nồng độ của day chuẩn phải bao gồm cả cx
+ với vùng nồng độ đã chọn dung dịch phải tuân theo định luật beer.
+ các giá trị a ứng với nồng độ đã chọn phải sao cho khi đo có độ lặp lại cao và bảo đảm sự tuyến tính a = f(c)
b. phương pháp thêm chuẩn
cách thức của phương pháp là dùng một mẫu phân tích đại diện (cx) làm chất nền để pha chế một day mẫu chuẩn. cách thức thực hiện như sau:
– lấy 1 thể tích hoặc một khối lượng chất cần phân tích (cx)
– thêm vào mẫu các lượng chất chuẩn x có nồng độ Δc.
-thực hiện tương tự như phương pháp đường chuẩn, đường chuẩn ở đây là hệ tọa độ a = f(Δc).
c. phương pháp đo quang vi sai
việc đo mật độ quang ở các giá trị a lớn có thể mắc phải sai số lớn trong việc xác định nồng độ. trong trường hợp các dung dịch có mật độ quang qua lớn người ta thường dùng một kiểu đo khác gọi là phương pháp đo vi sai. trong phương pháp này, mật độ quang của dung dịch đo không phải so với dung môi hoặc dung dịch trống như phương pháp đo thường dùng. dung dịch so sánh ở đây thường là dung dịch co nồng ộ Biết trước là cs, mật ộộ quang của dung dịch css pHải khá lớn so với môi hoặc dung dịch trống, nhng nhỏ hơt m. /p>
d. phương pháp so sánh 1 chuẩn
– pha một dung dịch chuẩn có ctc
– tiến hành đo độ hấp thụ quang a của dung dịch chuẩn so với dung dịch so sánh (atc)
– theo định luật lambert beer: atc = ε x l x ctc
– pha dung dịch mẫu với nồng độ cần xác định cx (chưa biết)
– tiến hành đo độ hấp thụ quang a của dung dịch mẫu so với dung dịch so sánh (axe)
– theo định luật beer lambert: ax = ε x l x cx
– khi dung dịch cần xác định và dung dịch chuẩn có cùng bản chất, ε có thể xem như nhau, và l=const => cx = axe/atc x ctc
4. Ứng dụng trong phân tích hóa học
– Định tính: thường áp dụng để xác định một số chất hữu cơ bằng cách so sánh các giá trị λmax, ɛ giữa chất v chuấn. tuy nhiên, để tăng độ chính xác cần kết hợp thêm các phương pháp phổ hồng ngoại, khối phổ…
– ịnh lượng: ứng dụng rộng rãi trong phân tích ịnh lượng các chất trong cac ngành thực pHẩm, môi trường, sinh học, công nghiệp … một số ví dụ ứ ứ ứ >
* hàm lượng p tổng trong mẫu phân bón, hàm lượng ti trong mẫu sơn, hàm lượng nd trong mẫu thủy tinh, hàm lượng mn, ti trong thép…
* hàm lượng thiomersal, nhôm, formaldehyde tồn dư, protein, phenol… trong vắc xin và sinh phẩm
pHươNG PHAP HấP Thu Quang Là MộT Kỹ Thuật Phân Tích ượC PHÁT TRIP nhit thmnd thm nhit thmnd thm nhit thmnd thm nhit thm nhit thmnd thm nhit thm nhit thmnmnmd thm nhim nhit thmnmd thmnmd thm nhim nhit thmnmd thm nhim nhit thmnd thmnd nó mang lại với quy trình đơn giản, cho kết quả phân tích nhanh, chính xác và chi phí thấp.
tài liệu tham khảo:
1. trần tứ hiếu, 2008, phân tích trắc quang, nxb Đại học quốc gia hà nội
2. phạm luận, 2006, phương pháp phân tích phổ nguyên tử, nxb Đại học quốc gia hà nội
cảnh huyền trang, nghiên cứu viên, khoa kiểm định hóa lý
