Mô tả
- Cây thảo hàng năm, cao 20-30 cm. Thân cây dựng đứng thành cụm và được bao phủ bởi những sợi lông trắng như len.
- Lá mọc so le, hình elip đến hình mũi mác, gốc thuôn dài, đỉnh hơi nhọn, dài 4-6 cm, rộng 0,5-0,8 cm, hai mặt có lông, mặt dưới dày hơn mặt dưới, chỉ có gân giữa rõ.
- Chùm hoa mọc ở đầu cành có xim kép gồm nhiều đầu màu vàng; mào trắng, sớm rụng; hoa cái tràng mảnh, 3 thùy, tràng hoa lưỡng tính hình trụ, họng hở, 5 thùy; nhị 5 , bao phấn có gai.
- Hình bầu dục – Hình elip xen kẽ với các nút nhỏ.
- Mùa quả: Tháng 5-5.
- Tác dụng ho: Nước sắc rau gạo nếp, liều tính thuốc khô là 4g/kg cho chuột nhắt có tác dụng ho.
- Ức khuẩn: Dùng phương pháp đục lỗ thạch, nước sắc 1:1 (1g lá nếp cẩm khô cộng với 1ml dịch thuốc) có tác dụng ức chế Staphylococcus aureus và Shigella dysenteriae.
- Trị cảm sốt, ho, viêm họng Gạo tẻ 30g, gừng và hành lá mỗi thứ 10g, sắc uống.
- Trị viêm dạ dày, viêm phế quản mãn tính, đờm suyễn: Gạo tẻ 15 gam, rau mùi hoặc ngải đắng 15 gam, hạnh nhân 10 gam. Đồ uống đủ màu.
Phân bố, sinh thái
Các loài thuộc chi gnaphalium l. Tất cả đều là cây thân thảo mọc rải rác khắp nơi trên thế giới, phần lớn tập trung ở vùng ôn đới và cận nhiệt đới ấm áp. Có 9 loài ở Ấn Độ, hơn 10 loài ở Trung Quốc và 5 loài ở Việt Nam. Các loại rau nếp phân bố ở Trung Quốc, Ấn Độ, Lào, Mianma, Nhật Bản…
Ở Việt Nam, gạo nếp phân bố chủ yếu ở tỉnh Hà Tĩnh và các tỉnh phía Bắc ngoài tỉnh Hà Tĩnh, tập trung chủ yếu ở các tỉnh đồng bằng và miền Trung như Ninh Bình, Hà Nam, Hà Tây, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Thái Nguyên, An Bạch, Tuyên Cây như quang, bắc ninh, bắc giang thường mọc ở ruộng vụ đông xuân hoặc vùng cao sau thu hoạch lúa. Rau nếp còn có thể tìm thấy ở ven sông, trên núi sau khi cạn nước… Loại cây này ưa sáng, khí hậu mát ẩm, thường gặp vào thời kỳ nhiệt độ thấp nhất trong năm. Cây cho nhiều quả, sau khi quả già thì cả cây chết vào mùa hè và thu, cây tái sinh tự nhiên chủ yếu bằng hạt.
Bạn đang xem: Cây rau khúc nếp
Cách phát triển
Ngoài việc phát triển rầm rộ, việc trồng nếp cũng rất chủ động về nguyên liệu, nhất là khi thâm canh, giờ không còn một mu đất, đất trồng trọt luôn phải cày bừa và làm cỏ… Tình trạng lúa nếp mọc hoang ngày càng giảm. Rau sáp mọc từ hạt. Hạt khỏe mạnh, một năm sau khi gieo xuống đất vẫn nảy mầm. Gieo hạt vào cuối mùa đông hoặc đầu mùa xuân. Đất gieo hạt tốt nhất là đất trồng rau màu, cày bừa, làm luống hoặc để nguyên ruộng cho giống rồi gieo. Loại cây này không cần chăm sóc nhiều và chỉ tưới nước khi trời quá khô. Có điều kiện dùng phân bón, nước hoặc phân đạm pha loãng tưới 3-4 lần, mỗi tuần 1 lần. Sau 1-1,5 tháng, thu hái lá non để làm bánh. Có thể hái lá già, lá bánh tẻ (thường cắt bỏ phần ngọn) làm thuốc, dùng tươi hoặc phơi khô.
Bộ phận sử dụng
Xem thêm: Xem ngày nhập trạch tuổi Mậu Thân gia chủ sinh năm 1968
Toàn cây cỏ có thể thu hái quanh năm, dùng tươi hoặc phơi hay sấy khô.
Thành phần hóa học
Toàn cây chứa 5% flavonoid và 0,05% dầu dễ bay hơi,
Nhuộm alkaloid, chất không xà phòng hóa sterol 0,58%, vitamin b, c, caroten, diệp lục, nhựa, dầu béo. Ngoài ra còn có lutcoloin -4′-β-d-glucoside, stigmasterol, gnaphalin, 2′, 4, 4′-trihydroxy-6′-methoxychalcon-4′-β-d-glucose Glycoside, stigmasterol, gnaphalin, 2 ,4,4′-trihydroxy-6′-methoxychalcon-4′-β-d-glucopyranoside (Trung y từ hải iii, 1218; Wushu, 1997)
Xem thêm: Hướng dẫn check iPhone lock hay quốc tế nhanh chóng
Theo tachibana kenji et al., 1995, gạo nếp có chứa scopolamine: 4, 2′, 4′-trihydroxy-6′-methoxychalcon-4′-o-β-glucoside , quercetin và luteolin (ca124:106.185 h )).Các chất trên đều có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu.
Tác dụng dược lý
hương vị, chức năng
Gạo nếp có vị ngọt, hơi đắng, tính phẳng, vào thời kỳ kinh nguyệt bồi bổ tỳ vị, có tác dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, chữa ung thư phổi, hóa đờm, tán phong, điều kinh, hạ huyết áp. . .
Sử dụng
Trong nhân dân, gạo tẻ thường được dùng chung với gạo nếp để làm bánh khúc. Lá cũng có thể được sử dụng như một loại rau. Trong y học, nếp cẩm được dùng để chữa cảm mạo, ho, viêm họng, viêm phế quản mãn tính, đờm và hen suyễn, thấp khớp, cao huyết áp, v.v. Liều dùng: 15-30g, sắc uống hoặc hãm uống. Có thể thái nhỏ, trộn với ít đường, hấp cơm để uống.
Lá tươi rửa sạch, giã nát đắp ngoài vết bầm tím, vết cắt hoặc rắn cắn.
Công thức nấu xôi
Xem thêm: Giờ làm việc ngân hàng Sacombank cập nhật mới nhất năm 2023
