Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 30-8-2022 cũng được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.
Một số sự kiện trong nước và quốc tế ngày 30-8
Sự kiện trong nước
– Đêm 30-8 rạng ngày 31-8-1917, 300 binh sĩ do Đội Cấn chỉ huy đã phát động khởi nghĩa tại Thái Nguyên. Lương Ngọc Quyến được cử làm cố vấn kiêm Phó tư lệnh. Nghĩa quân giết chết tên chúa ngục Thái Nguyên, giải phóng toàn bộ tù nhân, trong số đó phần lớn là tù chính trị trong các vụ Đề Thám, Duy Tân, Đông Du. Nghĩa quân làm chủ Thái Nguyên suốt bảy ngày. Giặc Pháp đưa viện binh từ Hà Nội lên phản công dữ dội. Đội Cấn nêu cao tinh thần thà chết không hàng giặc, đã tự sát tại khu cǎn cứ Núi Pháo. Vì tàn phế, không đi được, Lương Ngọc Quyến cũng tự sát để nghĩa quân dễ dàng rút lui nhằm bảo tồn lực lượng.
Chí sĩ Lương Ngọc Quyến và Đội Cấn. Ảnh: Thanhnien.vn
– Chấp hành chủ trương của Tỉnh ủy Nghệ An phát động phong trào thực dân Pháp thực hiện yêu sách của nông dân, ngày 30-8-1930, Huyện ủy Nam Đàn lãnh đạo 3.000 nông dân có vũ trang tự vệ biểu tình thị uy lên huyện lỵ, đòi tri huyện giải quyết các yêu sách.
– Chiều ngày 30-8-1945, lễ thoái vị được cử hành tại Ngọ Môn kinh thành Huế, trước sự chứng kiến của hàng vạn đồng bào. Hoàng đế Bảo Đại, vị vua cuối cùng của chế độ phong kiến Việt Nam mặc triều phục, đọc “Chiếu thoái vị” (đã được viết vào ngày 25-8-1945), xin được làm công dân của nước Việt Nam độc lập và dân chủ và trao ấn vàng cùng thanh kiếm vàng nạm ngọc của hoàng triều cho ông Trần Huy Liệu (trưởng phái đoàn). Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tuyên bố chấp nhận vua Bảo Đại thoái vị. Trong lúc đó cờ quẻ Ly của nền quân chủ từ từ hạ xuống, lá cờ đỏ sao vàng năm cánh được kéo lên thay thế. Lễ thoái vị kết thúc. Nền quân chủ chuyên chế chính thức chấm dứt.
Sự kiện quốc tế
Tòa thị chính – trái tim thành phố Houston. Ảnh: Vov.vn
– Ngày 30-8-1836, các doanh nhân bất động sản John Kirby Allen và Augustus Chapman Allen thành lập thành phố Houston (bang Texas, Hoa Kỳ).
– Ngày 30-8-1992, tay đua người Đức Michael Schumacher giành chiến thắng trong cuộc đua công thức 1 đầu tiên của ông tại giải Grand Prix Bỉ.
Theo dấu chân Người
– Ngày 30-8-1942, từ trong một trại giam của bọn quân phiệt Tưởng Giới Thạch tại tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), Hồ Chí Minh nhờ Vương Tích Cơ, một người Trung Hoa có cảm tình với cách mạng Việt Nam, là người thường đem cơm thăm nuôi, chuyển một bức thư bí mật gửi Lê Quảng Ba, một thành viên Việt Minh đang hoạt động ở vùng biên giới để nối lại liên hệ với phong trào trong nước.
Chủ tịch Hồ Chí Minh với các đại biểu Hội Phật giáo Việt Nam, ngày 3-1-1957. Ảnh: Bqllang.gov.vn
– Ngày 30-8-1947 (tức 15 tháng 7 âm lịch), Chủ tịch Hồ Chí Minh viết “Thư gửi Hội Phật tử Việt Nam” với nội dung: “Nhân ngày lễ Phật rằm tháng Bảy, tôi kính cẩn cầu nguyện Đức Phật bảo hộ Tổ quốc và đồng bào ta, và tôi gửi lời thân ái chào các vị trong Hội Phật tử. Từ ngày nước ta trở nên Dân chủ Cộng hòa, Hiến pháp ta tôn trọng tự do tín ngưỡng, thì Phật giáo cũng phát triển một cách thuận tiện. Thế là: Nước có độc lập, thì đạo Phật mới dễ dàng mở mang… Đức Phật là đại từ đại bi, cứu khổ cứu nạn, muốn cứu chúng sinh ra khỏi khổ nạn Người phải hy sinh tranh đấu, diệt lũ ác ma. Nay đồng bào ta đại đoàn kết, hy sinh của cải xương máu, kháng chiến đến cùng, để đánh tan thực dân phản động, để cứu quốc dân ra khỏi khổ nạn, để giữ quyền thống nhất và độc lập của Tổ quốc. Thế là chúng ta làm theo lòng đại từ đại bi của Đức Phật Thích Ca, kháng chiến để đưa giống nòi ra khỏi cái khổ ải nô lệ. Trong cuộc kháng chiến cứu nước, đồng bào Phật giáo đã làm được nhiều. Tôi cảm ơn đồng bào, và mong đồng bào cố gắng thêm, cố gắng mới, cho đến ngày trường kỳ kháng chiến thắng lợi, thống nhất độc lập thành công”.
– Ngày 30-8-1963, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện chia buồn tới thân nhân Bác sĩ Đuyboa (Dubois): “Được tin lão đồng chí Đuyboa vừa qua đời, tôi rất cảm động và thương tiếc. Suốt đời bác sĩ Đuyboa đã nêu tấm gương sáng của một nhà khoa học tiến bộ, một người chiến sĩ đấu tranh bền bỉ chống chủ nghĩa đế quốc, chống chính sách phân biệt chủng tộc, vì lý tưởng cao cả, hòa bình, tự do, bình đẳng và tiến bộ của loài người…”.
– Ngày 30-8-1964, Báo Nhân Dân đăng bài “Mỹ đang thất bại” (bút danh Chiến Sĩ) điểm lại dư luận phương Tây nói về sự thất bại của Mỹ trong cuộc chiến tranh Việt Nam và bài báo khẳng định: “Nếu đế quốc Mỹ tiếp tục khiêu khích, bắn phá nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thì sẽ chịu số phận như thực dân Pháp ở Điện Biên Phủ”.
Những giây phút cuối bên Bác. Ảnh: Vietnamnet.vn
– Ngày 30-8-1969, tình hình sức khỏe của Bác diễn biến rất xấu. Buổi chiều, khi tỉnh lại, Bác hỏi Thủ tướng Phạm Văn Đồng về công việc chuẩn bị lễ kỷ niệm Ngày Quốc khánh và căn dặn: “Các chú nhớ phải bắn pháo hoa mừng chiến thắng để động viên tinh thần chiến đấu của nhân dân”. Bác còn hỏi han tình hình nước sông Hồng và nhắc nhở phải chú ý đề phòng lũ lụt…
(Sách Chủ tịch Hồ Chí Minh – Ngày này năm xưa, NXB Chính trị Quốc gia – Sự thật, 2010)
Lời Bác dạy ngày này năm xưa
“Đồng bào, cán bộ và bộ đội ta không được vì thắng lợi mà chủ quan, cần luôn luôn nâng cao cảnh giác, đoàn kết chặt chẽ, thi đua chiến đấu giỏi, sản xuất giỏi”.
Là lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong “Thư khen đồng bào, cán bộ và bộ đội miền Bắc đã bắn rơi 500 máy bay Mỹ”, Người viết ngày 30- 8- 1965, Báo Nhân Dân đăng trên số 4167, ngày 31-8-1965.
Đây là giai đoạn cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược ở miền Nam bước vào giai đoạn mới; quân và dân miền Bắc quyết tâm đánh bại chiến dịch leo thang bắn phá miền Bắc bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ với thành tích bắn rơi 500 máy bay Mỹ.
Nữ dân quân Quảng Bình vừa sản xuất vừa sẵn sàng chiến đấu. Ảnh: Baoquangbinh.vn
Lời dạy của Bác có ý nghĩa rất lớn, không chỉ động viên, khen ngợi quân và dân miền Bắc mà còn nhắc nhở quân và dân hai miền Nam – Bắc phải luôn nêu cao cảnh giác cách mạng, đoàn kết chặt chẽ, đồng tâm hợp lực, ra sức chiến đấu mạnh, sản xuất tốt, cảnh giác cao; đồng thời, phải coi trọng việc phát huy ưu điểm, kiên quyết sửa chữa khuyết điểm để cùng nhau thi đua trong lao động sản xuất, trong đấu tranh giải phóng dân tộc. Hưởng ứng lời dạy của Bác, toàn dân và toàn quân ta hăng hái chiến đấu đánh giặc lập công, tích cực xây dựng chủ nghĩa xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân, tạo động lực vật chất, tinh thần cho sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước giành thắng lợi.
Ngày nay, đất nước hòa bình, thống nhất, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đẩy mạnh thực hiện thắng lợi công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; tuy nhiên, các thế lực thù địch vẫn không từ bỏ âm mưu “diễn biến hòa bình”, “bạo loạn lật đổ”, “phi chính trị hóa” quân đội nhằm xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng ta. Do vậy, học tập và làm theo lời dạy của Bác, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải luôn nêu cao cảnh giác cách mạng, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, sẵn sàng đập tan mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch.
Các đơn vị trong quân đội tổ chức huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Ảnh: qdnd.vn
Học tập và làm theo lời dạy của Bác, tự hào với truyền thống “Quyết chiến – Quyết thắng” của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, phát huy phẩm chất cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ, mỗi cán bộ, chiến sĩ Quân đội ta phải thường xuyên nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng; tuyệt đối không bị động, bất ngờ; ra sức học tập, huấn luyện, rèn luyện, làm chủ vũ khí trang bị, sẵn sàng chiến đấu cao; vượt qua mọi khó khăn, thử thách, nêu cao ý chí tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa…
Dấu ấn Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân
Trang nhất Báo Quân đội nhân nhân số 2248 đăng tin Hồ Chủ tịch thưởng huy hiệu cho chiến sĩ quân đội có thành tích tốt trên mặt trận giao thông vận tải.
Trang nhất Báo Quân đội nhân nhân số 2248.
Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 30-8-1971 đăng Lời Hồ Chủ tịch “Dù phải chiến đấu 5 năm, 10 năm, 20 năm hoặc lâu hơn nữa, chúng ta cũng kiên quyết chiến đấu đến thắng lợi hoàn toàn” và bài viết về Hồ Chủ tịch được đăng trên Báo Gơ-ran-ma (Cuba).
Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 30-8-1971
THÙY ANH (tổng hợp)
