Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 16-5-2022 còn được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.
Một số sự kiện trong nước và quốc tế ngày 16-5
Sự kiện trong nước
Ngày 16-5-1825: Ngày sinh Đặng Huy Trứ. Ông là người Việt Nam đầu tiên đưa nhiếp ảnh vào nước ta. Ngày 14-3-1869, Đặng Huy Trứ khai trương hiệu chụp ảnh lấy tên là Cảm Hiếu Đường ở phố Thanh Hà. Đây là hiệu ảnh đầu tiên ở Hà Nội do người Việt Nam khai trương.
Ngày 16-5-1989: Thành lập Trung tâm Kiểm định đạn dược T263, Cục Quân khí, thuộc Tổng cục kỹ thuật.
Ngày 16-5-1990: Thành lập Hải đoàn 28, thuộc Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng. Hải đoàn 28 được thành lập với nhiệm vụ chính là bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới vùng biển đảo Tây Nam của Tổ quốc, thuộc vùng biển hai tỉnh Cà Mau và Kiên Giang. Trải qua 32 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển, đơn vị đã hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo.
Cục trưởng Lê Tiến Phục (thứ hai, từ trái sang) và Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại buổi họp mặt của Quân ủy Trung ương với đại biểu gia đình liệt sĩ, thương binh ưu tú, ngày 25-8-1968. Ảnh tư liệu
Ngày 16-5-1999: Ngày mất Thiếu tướng Lê Tiến Phục, Cục trưởng Cục Chính sách đầu tiên của Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam.
Sự kiện quốc tế
Ngày 16-5-1929: Lễ trao Giải Oscar lần đầu tiên được tổ chức tại khách sạn Hollywood Roosevelt, Los Angeles, Hoa Kỳ.
Ngày 16-5-1975: Junko Tabei trở thành người phụ nữ đầu tiên chinh phục đỉnh Everest – nóc nhà thế giới. Junko Tabei (1939 – 2016) là người Nhật Bản. Bà dành cả đời để theo đuổi đam mê chinh phục những đỉnh cao. Năm 1992, Junko Tabei trở thành người phụ nữ đầu tiên chinh phục được 7 đỉnh núi cao nhất ở 7 châu lục.
Bà Junko Tabei cắm cờ trên đỉnh Everest ngày 16-5-1975. Ảnh: phunuvietnam.vn
Theo dấu chân người
Ngày 16-5-1924, trong bài báo “Cách mạng Nga và các dân tộc thuộc địa” đăng trên tờ “La Vie Ouvrière” (Đời sống Công nhân), Nguyễn Ái Quốc đã đưa ra một hình tượng chính xác về chủ nghĩa tư bản khi viết: “Chủ nghĩa tư bản là một con đỉa có một cái vòi bám vào giai cấp vô sản ở chính quốc và một cái vòi khác bám vào giai cấp vô sản ở thuộc địa. Nếu người ta muốn giết con vật ấy, người ta phải đồng thời cắt cả hai vòi. Nếu người ta chỉ cắt một vòi thôi, thì cái vòi còn lại kia vẫn tiếp tục hút máu của giai cấp vô sản, con vật vẫn tiếp tục sống và cái vòi bị cắt đứt lại sẽ mọc ra”.
Tác giả còn khẳng định rằng, Cách mạng Nga đã dạy cho các dân tộc bị áp bức biết đấu tranh và “giúp đỡ họ bằng tinh thần và vật chất như Lênin đã tuyên bố trong luận cương của Người về vấn đề thuộc địa”… Nguyễn Ái Quốc cũng đánh giá về “Trường Đại học phương Đông” mà mình đang theo học là nơi “ôm ấp dưới mái trường mình tất cả tương lai của các dân tộc thuộc địa”.
Ảnh chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh trên Tạp chí Time, tháng 11-1954. (Nguồn: Khu di tích Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch)
Ngày 16-5-1959, bài viết của Người: “Lãnh tụ tự do”, ký bút danh T.L., đăng trên báo Nhân dân, số 1887, vạch trần bản chất buôn dân bán nước của chính quyền độc tài Ngô Đình Diệm thông qua mẩu chuyện “trò” Diệm được “thầy” Mỹ phong danh hiệu “Lãnh tụ tự do”.
Ngày 16-5-1963, tại lễ tiễn đưa Chủ tịch Lưu Thiếu Kỳ kết thúc chuyến thăm Việt Nam, Bác nhấn mạnh rằng tình hữu nghị Việt-Trung cũng như tinh thần đoàn kết của phe xã hội chủ nghĩa, cũng như giữa các Đảng Cộng sản anh em “là của quý vô giá của chúng ta, nó bảo đảm chắc chắn nhất cho mọi thắng lợi của cách mạng”, và cũng nhờ Chủ tịch chuyển đến nhân dân Trung Quốc anh em, Đảng Cộng sản, Chính phủ Trung Quốc và đồng chí Mao Trạch Đông lời chào nhiệt liệt nhất, thân thiết nhất.
Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Mao Trạch Đông nâng ly chúc tình hữu nghị Việt Nam – Trung Quốc mãi mãi xanh tươi – đời đời bền vững, tháng 8-1957. (Nguồn: Bảo tàng Hồ Chí Minh)
Ngày 16-5-1965, Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm thành phố Trường Sa, thuộc tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc theo lời mời của Chủ tịch Mao Trạch Đông. Hai nhà lãnh đạo đã có cuộc hội kiến tại quê hương của người đứng đầu Nhà nước Trung Hoa.
Ngày 16-5-1968, sau khi đọc lại và sửa bản “Di chúc”, Chủ tịch Hồ Chí Minh làm việc với Hà Huy Giáp về việc xây dựng điển hình và tuyên truyền “Người tốt việc tốt”…
(Theo Sách “Chủ tịch Hồ Chí Minh – Ngày này năm xưa”; “Hồ Chí Minh – Biên niên tiểu sử” và “Hồ Chí Minh toàn tập – 2011”, Nxb Chính trị Quốc gia – Sự thật)
Lời Bác dạy ngày này năm xưa
“Tư tưởng cộng sản phải rèn luyện gian khổ mới có được. Còn tư tưởng cá nhân thì cũng như cỏ dại, sinh sôi, nảy nở rất dễ” là câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh trích trong bài nói tại Lớp chỉnh huấn khóa II của Bộ Công an, ngày 16-5-1959. (Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb. Chính trị Quốc gia-Sự thật, 2011, tập 12, tr. 221)
Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm và huấn thị cho cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân vũ trang bảo vệ Thủ đô (14-2-1961). Ảnh: bqllang.gov.vn
Bác chỉ rõ: “Tư tưởng cộng sản với tư tưởng cá nhân ví như lúa với cỏ dại. Lúa phải chăm bón rất khó nhọc thì mới tốt được. Còn cỏ dại không cần chăm sóc cũng mọc lu bù”. Bác căn dặn ngành công an muốn làm tròn nhiệm vụ “phải trau dồi đạo đức cách mạng, cũng chống chủ nghĩa cá nhân”, chống thói so bì đãi ngộ, chỉ lo cho lợi ích của riêng mình, không quan tâm đến lợi ích chung của tập thể… Cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh là gay go, quyết liệt, lâu dài và gian khổ hơn cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù ngoại xâm, bởi nó ẩn sâu trong tư tưởng, suy nghĩ và hành vi của mỗi cá nhân, không dễ gì nhận thấy và cũng không dễ gì đánh đổ. Việc chống chủ nghĩa cá nhân là việc làm cần thiết, thường xuyên của những người cộng sản chân chính, trong đó có những cán bộ ngành công an.
Lời dạy của Bác có giá trị bền vững, có ý nghĩa sâu sắc đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm trong sạch bộ máy Nhà nước ta hiện nay. Học tập và làm theo Bác, chống chủ nghĩa cá nhân, các cấp ủy, tổ chức đảng, trước hết là chi bộ cần coi trọng khâu giáo dục, nâng cao nhận thức, tăng cường quản lý, rèn luyện cán bộ, đảng viên, xây dựng động cơ phấn đấu đúng đắn của quần chúng, để họ hiểu vào Đảng không phải là để thăng quan tiến chức mà là để phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Mỗi người phải tự cảnh giác với chính mình, vượt qua được những tiêu cực, cám dỗ của lợi ích vật chất, những tác động mặt trái của cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế; cảnh giác trước sự chống phá, mua chuộc, dụ dỗ của kẻ thù.
Rèn luyện, phát phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới. Ảnh: qdnd.vn
Thấm nhuần lời dạy của Bác, mỗi cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội nhân dân Việt Nam luôn nêu cao tinh thần cách mạng tiến công, phát huy tinh thần làm chủ tập thể, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân; luôn đặt công việc, lợi ích của tập thể lên trên, lên trước lợi ích của cá nhân; không ngừng nâng cao khả năng chuyên môn nghiệp vụ, làm chủ vũ khí trang bị; phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu trong rèn luyện phẩm chất, đạo đức, lối sống, phong cách, tác phong, lề lối công tác; ra sức xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; xứng đáng là người quân nhân cách mạng, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.
Dấu ấn Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân
Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 1358 ra ngày 16-5-1964.
Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 1358 ra ngày 16-5-1964 đăng trang trọng lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh trích trong cuốn Hồ Chủ tịch với các lực lượng vũ trang nhân dân: “Tất cả quân nhân phải làm cho dân tin, dân phục, dân yêu. Phải làm thế nào để khi mình chưa đến thì dân trông mong, khi mình đến thì dân giúp đỡ, khi mình đi nơi khác thì dân luyến tiếc. Muốn vậy, bộ đội phải giúp đỡ dân, thương yêu dân. Mỗi quân nhân phải là một cán bộ tuyên truyền bằng việc làm của mình.”
Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 3228 ra ngày 16-5-1970.
Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 3228 ra ngày 16-5-1970 đăng trang trọng bức ảnh “Hồ Chủ tịch ân cần hỏi thăm các đại biểu bộ đội tại Đại hội phụ nữ 5 tốt toàn miền Bắc (4-1964) và lời dạy của Người: “Vào Đảng là để phục vụ nhân dân, phục vụ giai cấp, đảng viên phải trở thành người con hiếu thảo của Tổ quốc, của giai cấp”.
Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 3590 ra ngày 16-5-1971.
Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 3590 ra ngày 16-5-1971 đăng trang trọng lời trích trong Di chúc của Người: “Dù khó khăn gian khổ đến mấy, nhân dân ta nhất định sẽ hoàn toàn thắng lợi. Đế quốc Mỹ nhất định phải cút khỏi nước ta. Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất. Đồng bào Nam Bắc nhất định sẽ sum họp một nhà.”
Trang 3 Báo Quân đội nhân dân số 4679 ra ngày 16-5-1974.
Trang 3 Báo Quân đội nhân dân số 4679 ra ngày 16-5-1974 trong mục Tư liệu về Hồ Chủ tịch có đăng bài “Tấm thẻ dự Đại hội lần thứ 7 Quốc tế Cộng sản số 154 của Hồ Chủ tịch”.
ĐẶNG LOAN (tổng hợp)
